Houthaarden en -kachels in Nederland

Minder dan een kwart van de Nederlandse huishoudens beschikt over een kachel of haard op gas, hout of pellets. In totaal heeft 13,4% van de huishoudens een houthaard of pelletkachel en 10,8% een gashaard of gaskachel. De openhaard gestookt op hout en de vrijstaande houtkachel zijn het meest aanwezig in de woonkamer, ook de gashaard is populair. Zo blijkt uit een landelijk onderzoek van onderzoeksbureau Right uitgevoerd onder 5.264 respondenten.

60% minder openhaarden in gebruik dan 12 jaar geleden
Waren er volgens het CBS in 2006 nog 1,3 miljoen houtgestookte (open) haarden en kachels, in 2018 zijn er nog maar 793.000 in gebruik. De grote daling wordt vooral veroorzaakt door het in ongebruik raken van de traditionele gemetselde openhaard. Er zijn er nu 60% minder in gebruik dan pakweg 12 jaar geleden. Volgens de NHK komt dit doordat dit soort open stookplaatsen niet meer in een modern huis met mechanische ventilatie of een WTW systeem passen. Qua rendement heb je er ook al niets aan dus kiest de consument liever voor een houtkachel, houthaard of gashaard met een veel hoger rendement die je wel in een moderne woning kan plaatsen.

20% van de haarden worden niet meer gestookt
Wanneer de percentages geëxtrapoleerd worden naar Nederland totaal, blijkt dat er in ons land meer dan 1 miljoen hout- of pelletgestookte kachels in de woningen aanwezig te zijn. Van deze 1.052.000 hout- of pelletgestookte kachels werd 80% daadwerkelijk gebruikt in de afgelopen 12 maanden, wat neerkomt op 793.000 houthaarden en 48.000 pelletkachels.

Pelletkachel in opkomst
Uit het onderzoek blijkt ook dat de pelletkachel (toestel wat werkt op kleine geperste blokjes hout) wél aan populariteit wint. Sinds 4 jaar subsidieert de overheid dit soort toestellen met de zogenaamde ISDE (Investerings Subsidie Duurzame Energie). Het blijkt dat dat werkt want inmiddels staan er 48.000 van deze haarden te branden in de Nederlandse woonkamers die vrijwel allemaal in de laatste 5 jaar zijn aangeschaft. Die subsidie loopt nog door tot 31 december 2020.

1/3 houthaarden en kachels ouder dan 25 jaar
In 34% van de gevallen blijken de openhaarden en houtkachels ouder dan 25 jaar en meer dan de helft is ouder dan 15 jaar. Overigens staan de haarden en kachels verreweg het meest in vrijstaande koopwoningen en voornamelijk in de provincies Drenthe, Overijsel, Gelderland en Zeeland.

Stoker stookt gemiddeld 2,2m3 aan hout per jaar
Gemiddeld wordt er ruim 2 kuub aan hout per jaar in de kachels opgestookt. De helft van de gebruikers koopt het hout, de rest krijgt of verzamelt men zelf. 2/3 deel van de stokers gebruikt de haard als bijverwarming niet meer dan 50 dagen per jaar. De openhaard wordt daarbij het minst gebruikt en de pelletkachel brandt het vaakst. Bij 80% van de kachels gaat het om bijverwarming. De pelletkachels worden duidelijk intensiever gebruikt en dienen ook vaker als hoofdverwarming.

Slotsom van het onderzoek
De slotsom van dit onderzoek betekent dat de bijdrage van 19PJ aan hernieuwbare energie, zoals die door het CBS is berekend, een stuk lager zal uitvallen door deze geringere aantallen en het mindere houtverbruik. Daar staat tegenover dat de emissies door houtstook ook een stuk lager zullen zijn dan tot dusverre berekend. De branche laat dit momenteel herberekenen.